Ο Μιχάλης Κυριακίδης στο Heat Radio: «Στο πρώτο lock down, ήταν λες και όλοι λάμβαναν μέρος σε ένα διαγωνισμό μαγειρικής!»

Διανύοντας τη δεύτερη εβδομάδα του lock down και βλέποντας την καθημερινότητά μας να αλλάζει για ακόμα μία φορά, ένα από τα θέματα που φαίνεται να προβληματίζει πολύ, μικρούς και μεγάλους, είναι και η αλλαγή στο σωματικό μας βάρος. Ο απότομος και αναγκαστικός εγκλεισμός στο σπίτι, οδήγησε πολλούς στην κουζίνα, με σκοπό να περάσει όσο γίνεται πιο ευχάριστα η καραντίνα… Η παγίδα όμως ήταν τεράστια. Ο υπεύθυνος του Ινστιτούτου Vita Plus και ειδικός εφαρμογών διαιτητικής, Μιχάλης Κυριακίδης, μίλησε στον Heat Radio και αναφέρθηκε στα διατροφικά προβλήματα εν μέσω covid-19. Σχολίασε τα λάθη των γονιών στο καθημερινό γεύμα των παιδιών τους, αναφέρθηκε στην παιδική παχυσαρκία, ενώ έδωσε και κάποια tips για μία όσο γίνεται πιο ισορροπημένη διατροφή εν μέσω lock down.

Μιχάλη, θεωρείσαι ένας από τους πλέον εμπειρότερους στο χώρο της διατροφής στην Αλεξανδρούπολη. Θέλω να μου πεις εν μέσω COVID-19 τι εικόνα υπήρχε στο θέμα αυτό, τόσο στο πρώτο όσο και στο δεύτερο lock down.

«Η περίοδος της καραντίνας, τόσο τον Μάρτιο όσο και τώρα είναι λογικό να έχει επηρεάσει όχι μόνο την καθημερινότητά μας αλλά και τη διατροφή μας. Είναι σίγουρα καταστάσεις για τις οποίες δεν ήμασταν προετοιμασμένοι. Ρίχνοντας μία ματιά στο lock down του Μαρτίου και στο lock down που διανύουμε τώρα, παρατηρώ αρκετές διαφορές. Τον Μάρτιο ο κόσμος κλείστηκε στο σπίτι και μην μπορώντας να διαχειριστεί μία τέτοια κατάσταση το έριξε αρκετά στη μαγειρική. Ως αποτέλεσμα ήταν η αύξηση του βάρους τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους. Στο δεύτερο lock down βλέπω ότι τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα. Ο κόσμος ήταν προετοιμασμένος και ήξερε τι ακριβώς μας περιμένει.  Το καλό είναι πως μετά τη λήξη του πρώτου lock down ο κόσμος κινήθηκε γρήγορα προκειμένου να χαθούν τα κιλά της καραντίνας. Τώρα πιστεύω είναι όλοι είναι σε καλύτερο επίπεδο».

Ποια ήταν η μεγαλύτερη παγίδα στην οποία έπεσαν τόσο οι μικροί όσο και οι μεγάλοι, εξαιτίας του lock down;

«Το πρώτο lockdown ήταν μια πρωτόγνωρη κατάσταση για όλους. Ποτέ ξανά δεν έχει τύχει να μείνουμε κλεισμένοι σε ένα σπίτι για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό που είδα μέσα από τη δουλειά μου είναι πως όταν τελείωσε το lockdown, η πλειοψηφία των ενηλίκων και των παιδιών έβαλε βάρος. Ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες που οδήγησε σε αυτό ήταν η ψυχολογία μας. Η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται με την όρεξη και με τη λιγούρα μας. Επιπρόσθετα από όσο θα είδατε και εσείς στα social media, ήταν λες και όλοι λάμβαναν μέρος σε ένα διαγωνισμό μαγειρικής. Όλοι και όλες άρχισαν να φτιάχνουν σπιτικό ψωμί, γλυκά, πίτες, πίτσες και διάφορες άλλες λιχουδιές που μπορούσαν να ανεβάσουν στο τέλος τη διάθεσή τους. Επιπλέον η καθιστική ζωή ήρθε και έβαλε το τελευταίο λιθαράκι για να μπουν τα κιλά, χωρίς να το καταλάβουμε».

Ας μιλήσουμε τώρα για ένα θέμα που απασχολεί εκατομμύρια κόσμου… την παιδική παχυσαρκία. Ποια είναι η πιο επικίνδυνη ηλικία για την εμφάνισή της και ποια είναι τα πρώτα δείγματα ότι ένα παιδί οδεύει προς τα εκεί.

«Μία μελέτη των Berkey et al (2000) υποστηρίζει ότι τα μισά από τα παιδιά που είναι παχύσαρκα στην ηλικία των 6-12 ετών, γίνονται παχύσαρκοι ενήλικες. Άρα βλέπουμε ότι η παιδική παχυσαρκία ξεκινάει από μικρή ηλικία. Και η ευνοϊκότερη περίοδος για να εμποδιστεί είναι μεταξύ 7 έως 12 ετών. Ο παιδίατρος αλλά και ένας διαιτολόγος θα μπορούσε να κάνει τη διάγνωση της παχυσαρκίας, ώστε να λάβετε άμεσα μέτρα και οδηγίες για την αντιμετώπισή της. Αλλά και πολύ πιο πριν, όταν βλέπετε την αύξηση του βάρους του παιδιού με ταχύ ρυθμό. Αυτό είναι ένα σημάδι που δεν πρέπει να το αγνοήσετε».

Υπάρχουν χώρες που το ποσοστό στην παιδική παχυσαρκία αγγίζει το 37% και θεωρείται πλέον ως η μάστιγα του 21^ου αιώνα. Συμμερίζεσαι αυτή την άποψη;

«Η παιδική παχυσαρκία είναι αυτή τη στιγμή ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα παγκοσμίως… και είναι ήδη σε μεγάλη άνοδο κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες. Γενικά η παχυσαρκία είναι μια κατάσταση στην οποία υπάρχει μεγάλη αύξηση του σωματικού λίπους, πάνω από το φυσιολογικό , σε τέτοιο βαθμό ώστε σχεδόν πάντα να προκαλούνται επιπτώσεις στην υγεία. Όσο σκληρό και αν ακούγεται, όντως η παιδική παχυσαρκία είναι η μάστιγα του 21ου αιώνα».

Που οφείλεται αυτό το μεγάλο ποσοστό;

«Τα αίτια της εμφάνισης της παιδικής παχυσαρκίας είναι σύνθετα και συνδέονται μεταξύ τους. Τα κυριότερα είναι:

•             διατροφή – υπερφαγία

•             έλλειψη σωματικής δραστηριότητας

•             κληρονομική και γενετική προδιάθεση

•             ψυχολογία

•             ορμονικά και μεταβολικά αίτια

•             περιβαλλοντικοί παράγοντες

Όταν όλα τα παραπάνω οδηγούν στη μακροχρόνια λήψη πλεονάζουσας ενέργειας (δηλαδή θερμίδων) που ο οργανισμός δε θα χρησιμοποιήσει, τότε αυτή αποθηκεύεται με τη μορφή λίπους. Έτσι η παχυσαρκία προκύπτει από την ενεργειακή ανισορροπία. Στα παιδιά παρατηρείται ότι περίσσιες θερμίδες προσλαμβάνονται κυρίως κατά τα ενδιάμεσα γεύματα ή σνακ!»

Οι γονείς να υποθέσω παίζουν καθοριστικό ρόλο…

«Η οικογένεια παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Οι γονείς μπορούν να προστατέψουν τα παιδιά τους από αυτή την επιδημία , αρκεί να γνωρίζουν πότε το παιδί τους βρίσκεται σε κίνδυνο. Να θυμάστε ότι η διατροφική συμπεριφορά των παιδιών μιμείται ως ένα μεγάλο βαθμό αυτή των γονέων».

Ποιο είναι το moto για μία σωστή διατροφή; Για μία υγιή καθημερινότητα;

«Ο κυριότερος στόχος διατροφικά είναι να γίνονται τρία κύρια γεύματα (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) και τουλάχιστον 1 ενδιάμεσο γεύμα. Οι ώρες που θα γίνονται τα γεύματα θα πρέπει πάνω κάτω να μένουν σταθερές. Αυτό θα βοηθήσει στη ρύθμιση της όρεξης. Είναι ένα σωστό αλλά και δοκιμασμένο πλάνο, για μία υγιή καθημερινότητα».

Τι συμβουλή θα έδινες στους γονείς, προκειμένου να προσέξουν το βάρος των παιδιών τους, ειδικά εν μέσω καραντίνας;

«Όλα τα παιδία πλέον έχουν σταματήσει κάθε δραστηριότητα, όπως επίσης εδώ και λίγες μέρες και το σχολείο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί πολύ η κίνησή τους , άρα και η δαπάνη πολλών θερμίδων. Παραμένουν μέσα στο σπίτι κλεισμένα , πράγμα που σημαίνει ότι είναι σχεδόν “ακίνητα”. Η αλήθεια είναι ότι αν ένας ενήλικας είναι δύσκολο να μπει σε ένα σωστό πρόγραμμα διατροφής, άλλο τόσο δύσκολο είναι και για ένα παιδί. Κύριος στόχος της σωστής διατροφής στο σπίτι είναι να καταφέρουμε να έχει ένα παιδί αυτό που λέμε “φυσική κατάσταση”. Δηλαδή καλή σωματική απόδοση και να μπορεί να επιδίδεται με άνεση στις καθημερινές του δραστηριότητες. Επομένως είναι σωστό οι γονείς να παροτρύνουν είτε μέσα από παιχνίδι, είτε από ένα συμφωνημένο πρόγραμμα με τα παιδιά, να γίνεται τακτική σωματική άσκηση μέσα στο σπίτι ή ακόμα και έξω. Εννοείται ότι πρέπει να γίνει σε συνδυασμό με μια πλήρη και σωστή διατροφή».

Τι γίνεται με τα γλυκά. Γιατί κακά τα ψέματα όσο παραμένουμε σπίτι, τόσο σκεφτόμαστε αυτές τις ανθυγιεινές λιχουδιές…  

«Είναι πραγματικότητα πως ο εγκλεισμός στο σπίτι και αυτή η έλλειψη ελευθερίας επηρεάζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα των παιδιών (αλλά και των μεγάλων) αρνητικά. Και με τη σειρά του αυτό θα επηρεάσει τη διατροφή τους, θα ανοίξει η όρεξή τους και θα ζητούν περισσότερα γλυκά. Το ιδανικό είναι να υπάρχουν όσο το δυνατόν λιγότερες λιχουδιές στο σπίτι. Αντί αυτών πρέπει να υπάρχουν διαθέσιμα πιο υγιεινά σνακ, τα οποία να δίνουν σωστή θρέψη αλλά και γεύση. Παράδειγμα, άφθονα φρούτα κομμένα σε φρουτοσαλάτες όμορφες στην εμφάνιση (ώστε να γίνουν και στην όψη πιο ελκυστικές), γιαούρτι με μέλι, σπιτικά κέικ ή κουλούρια. Επίσης πρέπει να επιλέγετε και σωστά αλμυρά σνακ όπως για παράδειγμα κριτσίνια , ξηρούς καρπούς και άλλα».

Το νερό πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στην αίσθηση… λιγούρας που έχουμε;

«Θα πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε το εξής: ότι η αίσθηση της λιγούρας συγχέεται με τη δίψα. Όταν λοιπόν το παιδί λιγουρεύεται κάτι, δώστε του ένα ποτήρι νερό πρώτα. Φυσικά θα προσέχετε ώστε μέσα στο 24ωρο να καταναλώνει επαρκή υγρά (1500ml – 2000ml, ανάλογα με τις ανάγκες του)».

Και πάλι όμως δεν υπάρχει κίνδυνος με αυτές τις σωστές επιλογές να αυξήσει το βάρος του ένα παιδί;

«Είπαμε και νωρίτερα ότι η μείωση της φυσικής δραστηριότητας είναι μεγάλη, με αποτέλεσμα τα παιδιά να “καίνε” λιγότερες θερμίδες από ότι πριν. Φυσικά ακόμα και αν η ποιότητα του φαγητού είναι η σωστή, μπορεί αν καταναλώνει μεγάλες ποσότητες, να αυξηθεί το βάρος του. Η λύση στον έλεγχο της ποσότητας είναι πάντα η σωστή εκπαίδευση. Συζητήστε με το παιδί σας για την όρεξή του, ώστε να μπορεί να σταματάει όταν νιώθει χορτάτο. Γιατί είναι προτιμότερο να τους χαλάσετε καμιά φορά το χατίρι και να μη τους γεμίσετε δεύτερη φορά το πιάτο, παρά να μην το κακοκαρδίσετε και να του βάλετε και δεύτερη μερίδα. Αποφασίστε εσείς την ποσότητα του γεύματος και σερβίρετέ την εσείς στο πιάτο του».

Υπάρχει τρόπος να θωρακίσουμε την υγεία των παιδιών μας μέσα από τη διατροφή;

«Σε ένα μεγάλο βαθμό μπορεί να γίνει. Αυτά που έχει φανεί ότι δυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι οι βιταμίνες C, B6, B12, D, ο χαλκός, το φυλλικό οξύ, ο ψευδάργυρος, το σίδηρο κα. Μια πλήρης και ταυτόχρονα με ποικιλία διατροφή, μπορεί να τα προσφέρει όλα αυτά. Άρα η ισορροπημένη διατροφή είναι και εδώ το μυστικό».

Η δική μας διατροφή, των ενηλίκων, θα επηρεάσει τη διατροφή των παιδιών;

«Εννοείται! Πάντα οι γονείς και οι ενήλικες αποτελούν το παράδειγμα για τα παιδιά, το ίδιο και εδώ. Αν βλέπουν τους μεγάλους να τρώνε γλυκά, ανθυγιεινά φαγητά και junk food, το ίδιο θα θέλουν να κάνουν και αυτά. Πρέπει εμείς οι ίδιοι να γίνουμε πρότυπο στο θέμα της διατροφής. Ευκαιρία λοιπόν να αλλάξουμε και τα δικά μας γεύματα προς το καλύτερο. Τώρα ας αποτελέσουν τα παιδία μας, το κίνητρό μας για μια υγιεινή διατροφή.

Πρακτικά μπορείτε να μάς δώσετε ένα παράδειγμα ημερήσιας διατροφής;

«Ξεκινάμε από το πιο σημαντικό γεύμα για όλους, το πρωινό! Έχει αποδειχθεί από έρευνες ότι το πρωινό γεύμα οδηγεί σε λιγότερες πιθανότητες για αύξηση του βάρους. Προτιμήστε γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί) και συνδυάστε τα με δημητριακά ολικής άλεσης ή με μια φέτα ψωμί με μέλι, ταχίνι, μαρμελάδα ή ακόμα και με ένα τοστ. Αν το παιδί μπορεί να φάει αυγό, τότε μια ωραία επιλογή είναι ένα ποτήρι φυσικός χυμός , δυο αυγά βραστά και ψωμί.

Στο μεσημεριανό γεύμα ακολουθείστε τα μεσογειακά πρότυπα διατροφής για όλη την οικογένεια. Φροντίστε ώστε να υπάρχει σε κάθε γεύμα λαχανικά, δημητριακά (ρύζι, ψωμί, μακαρόνια, κριθαράκι) και μια καλή πηγή πρωτεΐνης από άπαχο κρέας, ψάρι, αυγό ή τυρί. Σερβίρετε τη μερίδα στη σωστή ποσότητα και καθίστε στο ίδιο τραπέζι με τα παιδιά σας. Μεγάλη προσοχή στο λίπος που θα χρησιμοποιήσετε για το μαγείρεμα. Προτιμάτε πάντα ελαιόλαδο και σε μικρή ποσότητα.

Στο βραδινό γεύμα μπορείτε να δώσετε ακόμα και από το μεσημεριανό, όμως σε μικρότερη ποσότητα. Αλλιώς ένα τοστ με κασέρι και γαλοπούλα και ένα ποτήρι γάλα. ή ένα ποτήρι γάλα με δημητριακά ολικής άλεσης, ή ακόμα και ένα μπολ τραχανά ή σούπα με 1 φέτα τυρί».

Ενδιάμεσα γεύματα, και υγιεινά σνακ:

φρούτα

φυσικοί χυμοί

ξηροί καρποί

ψωμί με γαλοπούλα και τυρί

κριτσίνια

σπιτικό κέικ

σπιτικά κουλούρια

γιαούρτι με μέλι

κέικ σπιτικό με φρούτα

τορτίγιες με λαχανικά

σπιτικά κουλουράκια